Tactische analyse VVV-Venlo – PEC Zwolle

De laatste wedstrijd van VVV-Venlo in 2018 stond niet alleen in het teken van de afsluiting van het voetbaljaar 2018, maar ook in het teken van het herstel van VVV-Venlo na vijf wedstrijden niet gewonnen te hebben. Er moest beter verdedigd worden was het devies en dat resulteerde in een 2-0 overwinning op PEC Zwolle.

Daar werd op het begin nog niet aan gedacht, aan die overwinning want van tevoren was bekend geworden dat Danny Post, Ralf Seuntjens, Lars Unnerstall en Roel Janssen niet zouden meedoen. Stuk voor stuk belangrijke namen voor VVV en vooral het gemist van Unnerstall achtte ik het zwaarst, omdat het simpelweg een van de beste keepers is van de Eredivisie.

Dit betekende dus dat de technische staf iets anders moest verzinnen, en dat deden ze wel goed. De voorhoede bestond uit Jay-Roy Grot, Peniel Mlapa en Patrick Joosten. Johnatan Opoku verhuisde naar het middenveld, waardoor Peter van Ooijen weer naar de bank verdween.

In deze wedstrijd speelde VVV net iets anders dan in de vorige wedstrijden. Daarin werd meer een 4-2-3-1 formatie gespeeld, maar tegen PEC Zwolle was het meer een 4-1-4-1 formatie waarbij Linthorst als verdedigende middenvelder speelde en Opoku als aanvallende middenvelder. Linthorst kon Flemming steeds goed oppakken, terwijl Susic en Opoku, Dekker en Leemans goed konden opvangen. Het was tactisch interessant, omdat Steijn duidelijk aanvallender wilde spelen tegen PEC.

Dit werd ook makkelijk gemaakt door het feit dat Zwolle een rode kaart kreeg en er dus veel minder druk op de bal kwam door de gasten. VVV maakte daar niet echt gebruik van, maar kwam niet in de problemen tegen PEC en daardoor werd het eigenlijk ook een vrij eenvoudige overwinning.

Heatmap

Je hoort wel vaker dat spelers het veld breed moeten houden. Het veld is immers groot genoeg om overal te spelen en je kunt zien dat VVV dat goed doet op eigen helft. Veel balcontacten op de gehele eigen helft. Wanneer VVV op de helft van PEC te vinden is, doen ze dat voornamelijk aan de rechterkant, maar ook redelijk over links. Waar ze in de voorgaande wedstrijden nog wel veel gebruik wilden maken van de flanken, is dat tegen PEC totaal niet het geval. Hier gaan ze juist meer naar binnen.

Om nog even terug te komen op het grote aantal aanvallen van VVV dat gaat over de rechterflank, dat is wel opvallend. In deze wedstrijd valt het eigenlijk wel mee en worden de kansen evenredig verdeeld.

Opoku staat nu op 10, waardoor veel door hem gedistribueerd wordt, maar de rechterflank blijft een favoriet voor dit elftal met 11 aanvallen, tegenover 9 door het midden en 9 over links. De gevaarlijkste aanvallen gaan echter door het midden en daar is ook de grootste waarschijnlijkheid tot scoren met een xG waarde van 0,72, maar daar kom ik later nog even op terug.

Passes
Er moest iets veranderen bij VVV-Venlo. Eigenlijk twee dingen: de solide verdediging moest haar basis weer terugvinden en VVV moest zorgen dat de nauwkeurigheid van zonder druk hoger zou worden. De passes zijn een uitstekend instrument om die nauwkeurigheid te meten. Volgens de stats van Opta verstuurde VVV-Venlo 378 passes tegenover 364 van PEC Zwolle.

Je ziet dat bij VVV iets meer lukt dan bij PEC als je afgaat van het aantal passes dat in het rood aangegeven is in deze afbeeldingen. De passnauwkeurigheid bij VVV ligt rond de 78,3% en bij PEC op 74,7%. Nu concentreren wij ons uiteraard op de cijfers van VVV-Venlo en die zijn gewoon prima. Vooral de nauwkeurigheid op de helft van de tegenstander is 70,1% en dat is echt de meest zeggende statistiek, want in de de afgelopen weken lag dit meestal tussen de 40% en 50%. Verbetering. Het aantal lange passes was ook een stuk minder en zat tegen de 15% (realiteit was 16,7%). Meestal zit dit toch wel tegen de 20% of hoger aan, wat ook aangeeft dat VVV minder snel de lange bal zoekt als aanvalsmethode óf minder druk heeft ervaren – hetgeen ook niet zo vreemd is als de tegenstander het grootste gedeelte van de wedstrijd met een man minder speelt.

Wat opvalt bij de passing is de speler bij VVV die de spil vormt in deze wedstrijd. Dat is namelijk Evert Linthorst. Die speelde echt een hele goede wedstrijd voor de verdediging en wist vanuit daar sneller over te schakelen naar de aanval dan andere spelers. Door dat hij het tempo hoog hield en daardoor de aanval vloeiend hield, kon VVV een aantal keren gevaarlijk worden. Dat zie je hierboven ook op de passmap van 11 tegen 11.

Dit wordt ook beaamd door de passmap van Wyscout. Je ziet dat nummer 29 (Linthorst) veel ballen krijgt en dus veel ballen speelt – zowel achteruit als vooruit. Hij speelt het vaakst naar Susic en Joosten, waardoor hij in dit systeem goed naar voren komt. Verder zie je hier ook hoe belangrijk Rutten als rechtsback is in de opwaartse passing. Hij geeft veel passes aan Joosten, terwijl dat aan de andere kant totaal anders is. Kum en Grot hebben hier geen chemie en dus ook weinig passing.

Druk zetten is erg belangrijk voor de kwaliteit van de passing van je tegenstander en vice versa; als je onder druk staat, dan is het ook voornamelijk de kwaliteit van de passing die onder druk staat. De onderstaande afbeelding van Wyscout geeft dit goed weer.

Na de rode kaart van PEC kelderde hun pass nauwkeurigheid enorm en die kwam niet meer boven het niveau van VVV uit. Opvallend is wel dat net na de rust VVV furieus uit de kleedkamers kwam en met goed voetbal probeerde de 2-0 te forceren, maar dat lukt niet echt. Op het moment dat de kwaliteit van de passes afnam, scoorde ze toch de 2-0 uit een vrije trap. Het druk zetten van VVV was na de rode kaart en penalty een stuk hoger en probeerde zo iets te forceren. Dit had voornamelijk effect in het begin van de tweede helft tussen minuut 46 en minuut 60, want daar kon PEC gewoon nauwelijks meer druk zetten. Na de 2-0 vond VVV het wel genoeg geweest, want daarna valt de druk totaal weg.

Aanval
Ik zei al eerder iets over de aanvallen die VVV deed tegen PEC, maar de distributie van de aanvallen blijft ongeveer gelijk in deze wedstrijd. De vorige wedstrijden ging bijna de voltallige offensieve drang vanuit de rechterkant, maar nu deed ook de linkerkant en het midden goed mee. Hieruit kun je concluderen dat de intentie om aan te vallen in deze wedstrijd gewoon een stuk hoger was. Een stukje mentaliteit.

Het is opvallend te noemen dat VVV gewonnen heeft met 2-0, maar toch minder aanvallen per minuut heeft weten te registreren. Dat heeft met een aantal zaken te maken. VVV speelde vanuit de counter, scoorde vanuit standaardsituaties en was in die laatste fase van de aanval vaak niet nauwkeurig genoeg. Het grootste verschil in aanvallen per minuut zit hem in het feit dat PEC net voor de rode kaart erg goed aan het aanvallen was – concrete kansen kregen ze echter niet echt.

VVV had zeker aanvallende intenties in deze wedstrijd en dat zag je op de manier waarop de Venlonaren opzetten. Een van die manieren was de bovenstaande manier door op een lange trap van Van Crooij te concentreren. Hij komt net iets langer dan Unnerstall. Wat opvallend is, is dat er een lijn van vier aanvallers staat, terwijl in de wedstrijd tegen Fortuna Sittard bijvoorbeeld, er gespeeld werd met 2 aanvallers tijdens zulke situaties.

Ook in balbezit spelen de Venlonaren veel meer naar voren. Grot, Mlapa en Opoku zijn allen aanspeelbaar. Susic probeert hier met zijn loopactie de verdediger weg te trekken, zodat Mlapa in de bal kan komen bij de pass van Kum. Linthorst staat op de middenlijn en houdt Flemming en Van Crooij in de gaten.

Patrick Joosten speelde een goede wedstrijd en dat kwam doordat hij in de basis mocht starten, waardoor Opoku opschoof naar de nummer 10 positie. Hier creeert Joosten ruimte voor zichzelf om een voorzet te geven, terwijl hij op hetzelfde moment ook de steekpass op Rutten kan geven die in de diepte loopt. Hij kiest om een voorzet richting de 11 meter te geven, waarbij Mlapa, Grot en Opoku kunnen inlopen.

Schoten
Het hogere percentage nauwkeurige passes en het aanvallende spel zouden moeten leiden tot een flink aantal pogingen richting het doel van PEC. Dat zie je terug in het feit dat VVV maar liefst 19 pogingen noteerde tijdens deze wedstrijd.

Het aantal schoten van VVV – 19 in totaal – zegt wel iets over de aanvallende intenties, waarbij we ook de kanttekening moeten plaatsen dat PEC lang met 10 man heeft gespeeld. Van de 19 pogingen gingen er 6 op doel, waarvan er 2 een goal werden. Opvallend is dat het allebei standaardsituaties waren en VVV kon dus niet vanuit open play scoren tijdens deze wedstrijd.

Hierboven kun je zien hoe de pogingen verdeeld waren over de wedstrijd en hoe het eindresultaat was. De twee doelpunten die erin gingen waren in de rechterhoek, daarnaast waren er nog 4 andere pogingen op doel. Het grootste percentage van de schoten gaat op doel, dus dat is in ieder geval een vooruitgang. Hierbij is een conversieratio van 33%, dus voor een ploeg als VVV doen we het echt heel behoorlijk.

Je moet niet alleen naar de gegeven kansen en pogingen kijken, maar ook naar de kwaliteit van die pogingen. Hoe groter het rondje, hoe groter de kwaliteit van de kans. Als je kijkt naar de pogingen van PEC Zwolle, dan kun je concluderen dat hun pogingen statistisch niet zouden leiden tot een doelpunt. Terwijl dat bij verschillende kansen van VVV-Venlo wel het geval was.

Expected goals (xG)
Tussen de Linies beschrijft de xG als volgt: “is een afkorting en staat voor ‘Expected Goals’ en is een statistische maat voor het verwachte aantal goals van een speler of team. Bij een ExpG wordt bij elke afzonderlijke doelpoging een waarde toegekend, gebaseerd op de kwaliteit van deze poging.”

Als we kijken naar de xG van 11 tegen 11, valt ons op dat het aannemelijk was dat VVV-Venlo ongeveer 3 goals ging maken in deze wedstrijd. Dit is gebaseerd op het aantal kansen, het moment in de wedstrijd en de waarschijnlijkheid dat we die zouden scoren. Bij Wyscout ligt die xG waardering iets later, namelijk op 2,48 xG, waarbij we dus meer dan 2 keer zouden scoren op basis van de kansen. Deze kans op meerdere goals is voornamelijk gestegen op het moment dat we een penalty kregen. De spelers met de grootste kans op een doelpunt volgens deze gegevens aan de kant van VVV-Venlo zijn Susic met 0,91 xG, Mlapa met 0,64 xG en Grot met 0,49 xG.

Na een serie van 5 wedstrijden die niet gewonnen werden, was het fijn om weer een wedstrijd te winnen. Het was zeker niet van grote offensieve schoonheid, maar de intentie was er wel om aan te vallen. Daarnaast werd er weer solide verdedigd, maar moeten we ook ons bewust zijn van het feit dat de rode kaart en de penalty ons een stuk in de goede richting hebben geholpen.